Archiwum miesiąca grudzień 2009
Pytanie o zapylanie mieczyków
Wśród niedoświadczonych ogrodników panuje pogląd, że w przypadku sąsiedztwa różnych odmian mieczyków występuje możliwość zapylenia krzyżowego, co wpływa na zmianę koloru kwitnących roślin. W praktyce sytuacja wygląda inaczej.
Mimo zapylenia krzyżowego wykluczone jest żeby w jego wyniku cebule zmieniły kolor.
Musimy najpierw otrzymać nasiona mieczyków, a potem siać je i hodować nowe cebule (rozmnażanie generatywne). A te już wyhodowane z nasion, mogą naprawdę wydać inny kolor kwiatów. W takim przypadku następuje selekcja i wybór nowej odmiany. Jednocześnie następuje rozmnażanie wegetatywne, tj. z cebulek zastępczych i młodych cebulek przybyszowych (dzieci) mieczyków i tu już kolor nie ulega zmianie.
Na zmianę koloru może mieć wpływ wiele innych czynników.
Często w trakcie uprawy, niedoświadczony, początkujący plantator uprawiając mieczyki nie zaznacza nazw odmian, które będzie sadził w następnym sezonie. Sortuje cebulki mieczyków tylko na kolory – różowe, czerwone, białe, żółte i tp.
I tak przechowuje materiał do sadzenia, w sposób niezgodny z ogólnie przyjętymi zasadami. Następnie, jeśli w czasie przechowywania zepsują się cebulki to je wyrzuca. W rezultacie po kilku latach pozostaje jedna lub dwie odmiany najbardziej odporne. Zazwyczaj są to najmniej ozdobne odmiany. Kiedy sadzi się je tak przez kilka lat, wydaje się, że wszystkie odmiany nabyły jeden i ten sam kolor. Komuś zostały czerwone innemu różowe lub białe.
Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie oznakowanie odmian mieczyków i przechowywanie w dobrych warunkach.
Jest to przydatne, ponieważ często najbardziej dekoracyjne nowoczesne odmiany są bardziej kapryśne i wymagające dobrych warunków. Bardziej wydajne i zdrowe, ale mniej ozdobne odmiany, rozwijają się szybciej od piękniejszych i delikatniejszych, mniej odpornych odmian. W rezultacie może wystąpić stopniowe zastępowanie jednej odmiany inną. Dlatego zaleca się wykopywać i przechowywać oddzielnie poszczególne odmiany.
Bardzo często w czasie wykopywania cebulek nie wybiera się z ziemi cebulek przybyszowych – dzieci mieczyków . W rezultacie dzieci odmian odpornych pozostawione w ziemi, w ciepłe zimy nie wymarzną i dobrze kiełkują na wiosnę.
Tak więc w przypadku sadzenia w tym samym miejscu następuje zwiększenie ilości odpornych odmian mieczyków, a ilość bardziej szlachetnych kolorów kwiatów zmniejsza się. Aby temu zapobiec, należy w miarę możliwości co roku zmieniać miejsca sadzenia mieczyków. Podczas wykopywania i czyszczenia należy wybrać z ziemi wszystkie drobne cebulki przybyszowe mieczyków.
Przeważnie odchylenia w intensywności koloru kwiatów mieczyków można zaobserwować u roślin uprawianych z cebulek bardzo starych. Większość cebulek daje duże i dobrej jakości kwiaty zwykle w 2 i 3 roku życia cebulki.
Wyjątkiem jest adaptacyjne przygotowanie cebulek, które może być prowadzone 4-6 lat. Większość odmian cebulek starszych niż 4 lata ma słabe łodygi kwiatów, kwiaty mniej efektowne, mogą być matowe i mniej intensywne kolory.
Aby temu zapobiec, trzeba stale rozmnażać z młodych cebulek przybyszowych i często wymieniać swoje stare cebulki.
Czasami zmiana koloru kwiatu może być wynikiem chorób wirusowych. Kwiaty takich roślin różnią się wyglądem – występują różne mozaiki,
płatki jakby spryskane, kształt kwiatów liliowaty, zmienia się natężenie kolorów, kwiatostan może być skrócony i zniekształcony . Takie rośliny muszą być usunięte z uprawy wraz z bryłą ziemi i spalone.
Więcej informacji na temat chorób wirusowych mieczyków można przeczytać na stronie „Choroby mieczyków i środki do ich zwalczania” . /w przygotowaniu/.
Gladiolus – mieczyk jest jednym z najpiękniejszych kwiatów w świecie roślin. W celu osiągnięcia wspaniałego kwitnienia wymaga troskliwej opieki na wszystkich etapach jego rozwoju . Tylko wtedy można zapewnić sukces w uprawie mieczyków!
Z prawej strony ta sama odmiana co wyżej bez oznak choroby wirusowej.
opracował: Stanisław Smoleń <sąsiad>
Korekta: Iwona Jakubowska <iwonacea>
Literatura:
„MIECZYKI” Barbara Grabowska .
„Mir Gladiolusów” Copyright Lazarevich Tamara www.mirgladiolus.info
Właściwe przygotowanie cebulek mieczyków do sadzenia zapobiega chorobom i szkodnikom. Wszystkie zabiegi przeprowadzane są w celu uzyskania materiału nasadzeniowego wysokiej jakości i przyspieszenia kwitnienia roślin.
Cebulki mieczyków
Około 20 – 25 dni przed sadzeniem przenosimy cebulki do pomieszczenia o temperaturze 20 – 25°C i niskiej wilgotności – tak, aby nie spowodować zwiększonego wzrostu korzeni. W tym czasie często się zdarza, że na cebulkach wczesnych i średniowczesnych odmian mieczyków wyrastają kiełki, zwłaszcza jeśli były przechowywane w wyższej temperaturze. W związku z tym należy uważać, aby nie uszkodzić kiełków. Oczyszczanie cebulek z łusek okrywowych powoduje wcześniejsze kiełkowanie o 5 – 6 dni. Chore i uszkodzone cebulki wyrzucamy. Jeżeli jednak dysponujemy niewielką ilością materiału do sadzenia, a dodatkowo niektóre z cebulek są tylko częściowo uszkodzone można około tydzień przed sadzeniem starannie wyciąć urazy, skaleczenia i zdezynfekować dwa razy roztworem miedzianu lub rozgniecionym węglem drzewnym – jednakże ten drugi sposób daje słabszy efekt i nie gwarantuje ochrony przed zakażeniem. Czas od zabiegu nie powinien być krótszy niż 7 dni przed wysadzeniem cebul w celu utworzenia grubej warstwy tkanki zabezpieczającej.
Przed układaniem cebulek do kiełkowania można je namoczyć w ciepłej wodzie (o temp. 15 – 20°C), taki zabieg przyspiesza ich lepszy rozwój oraz kwitnienie.
Początki korzeni mieczyków
Wybrany do sadzenia materiał układa się w jednej lub dwóch warstwach na czyste, suche podłoże. Niektórzy początkujący ogrodnicy próbują przyśpieszyć wyrastanie korzeni u cebulek mieczyków okrywając wilgotną szmatką. Zbyt silny wzrost korzeni może doprowadzić do uszkodzeń podczas sadzenia. W rezultacie cebulki będą tracić czas i energię na odrastanie nowych korzeni, co opóźni prawidłowy rozwój roślin oraz ich okres kwitnienia. Najlepiej byłoby, gdyby cebulki miały guzki (kolce) nie większe niż 1 – 3 mm.
Kiełkowanie mieczyków
Prawidłowe podkiełkowanie mieczyków na 20 – 25 dni przed sadzeniem powoduje wyrośnięcie pędów długości od 1 do 10 cm i guzków lub kolców korzeni 1 – 3 mm długości. Cebulki, które w tym okresie nie wytworzą żadnych kiełków lub zaczątków korzeni prawdopodobnie nie wykiełkują, więc lepiej z nich zrezygnować.
Przed sadzeniem przystępujemy do odkażania cebulek z zarodników grzybów oraz mikroskopijnych zalążków wciornastków (ang. Thrips). Cebulki mogą być traktowane chemikaliami lub środkami z roślin takich jak czosnek, grapefruit, pokrzywa i innych (w postaci wyciągów, wywarów, naparów, gnojówek itp).
W związku z wprowadzeniem przez UE ograniczeń w stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin możemy mieć trudności w ich zakupie.
Z substancji chemicznych używamy Kaptan zawiesinowy 50 WP 1,5% roztwór do moczenia przez 15 minut, Topsin M 500 SC 0,4 – 0,6 % na fuzariozy, szarą pleśń.
Zalecane stężenie to 0,4 – 0,6 % (40-60 ml środka w 10 litrach wody). Cebule zaprawiać 15 minut poprzez moczenie w roztworze środka lub w mieszaninie tych środków, albo też w 0,3 % roztworze nadmanganianu potasu (moczenie przez 1 – 2 godziny).
Jeżeli przed przechowywaniem cebul nie zlikwidowano wciornastka mieczykowca to zanim zaprawimy mieczyki przeciw chorobom grzybowym należy je namoczyć w roztworze ACTELLIC 500 EC – 0,1 % przez 1 godzinę. Podobnie należy postąpić z cebulami nowo-zakupionymi (chyba, że jest gwarancja producenta).
W przypadku przechowywania bulw uszkodzonych przez wciornastki (przylżeńce), bardzo dobry efekt uzyskuje się przez stosowanie wyciągu z czosnku – sok tłoczony z 100 g czosnku na 1 litr wody. W tym roztworze trzymamy cebulki przez 2-3 godziny. Po tym zabiegu cebulki z powodzeniem wytworzą pędy i korzenie, ale kwitnienie mieczyków będzie opóźnione o około 7 – 10 dni.
Można użyć stymulatorów wzrostu, które przyczyniają się do szybszego kwitnienia i większego przyrostu masy cebul.
Dobry wynik zapewnia moczenie cebulek w roztworze siarczanu miedzi (5 g na 1 litr ciepłej wody) z nadmanganianem potasu (1 g na 1 litr wody).
Oczyszczone cebulki należy moczyć w roztworze do 9 godzin.
Cebulki przybyszowe (dzieci) powinno się przygotować do sadzenia z wyprzedzeniem.
Dla ochrony przed niekorzystnymi warunkami podczas długiego okresu przechowywania cebulki przybyszowe mieczyków posiadają silne powłoki (jedną, a czasami nawet dwie). Nierzadko powłoka jest tak silna, że trudno ją przebić zarówno kiełkom jak i korzeniom.
Dzieci mieczyków powinny być zdecydowanie czyste. Nie wszyscy początkujący ogrodnicy (florokulturyści) wiedzą, że ich zanieczyszczenie powoduje znaczne obniżenie poziomu kiełkowania i z posadzonych tylko kilkadziesiąt procent wyrasta.
Dzieci przygotowujemy około 10 – 15 dni przed sadzeniem. Naciskamy trudno pękającą powłokę i zdejmujemy ją starając się nie uszkodzić cebulek.
Zazwyczaj do rozmnożenia wybieramy cebulki o średnicy od 6 do 8 mm. Należy jednak pamiętać, że niektóre odmiany wytwarzają tylko małe cebulki o średnicy 3 – 5 mm.
Przy hodowli takich odmian musimy używać małych cebulek.
Do sadzenia wybieramy te, u których powstało kilka guzków korzeniowych, nawet jeśli są one nieco mniejsze. Należy pamiętać, że dzieci o średnicy 5 mm z trzema guzkami rosną potężniejsze niż te większe z jednym tylko korzonkiem.Oczyszczone dzieci przechowuje się w pudełkach, skrzynkach lub innych odpowiednich pojemnikach wraz z etykietami wskazującymi poszczególne odmiany.
Pojemniki takie wymagają rozproszonego światła.
W przypadku bardzo dużej ilości materiału, (nie ściągając powłoki okrywowej), należy wszystkie cebulki moczyć w ciepłym 0,05% roztworze nadmanganianu potasu przez 12 godzin. W Rosji stosuje się 1% roztwór sody oczyszczonej przez 24 – 48 godzin. Dzięki temu zabiegowi pęczniejące powłoki stają się miękkie i cebulki łatwiej kiełkują.
Roztwór nadmanganianu potasu działa również jako środek pobudzający wzrost.
Małe cebulki (siewki) oczyszczone moczymy w tym samym roztworze lub w mieszaninie roztworu siarczanu miedzi (5 g na 1 litr ciepłej wody) z nadmanganianem potasu (1 g na 1 litr) i moczymy przez 9 godzin.Tak przygotowany materiał do sadzenia uzyskuje doskonałe wyniki w uprawie mieczyków.
O zastosowaniu środków roślinnych do ochrony mieczyków i innych można zapoznać się na stronach WWW
Jolanty Kuczawskiej – Rybackiej http://www.garden-life.com.pl/category/kategorie-zawarto%C5%9Bci/zio%C5%82
Opracował: Stanisław Smoleń <sąsiad>
Korekta Iwona Jakubowska <iwonaceae>
Literatura:
B. Grabowska „Mieczyki”.
Program Ochrony Roślin Ozdobnych. Wyd. „Hasło Ogrodnicze”
Ochrona Ozdobnych Roślin Cebulkowych. Wyd. PLANTPRESS.
„Mir Gladiolusów” Tamara Lazarewicz ,SUBSCRIBE ru.
Przygotowanie i sadzenie mieczyków. Część I
Gladiolus – Mieczyk, pełen wdzięku, duży i dekoracyjny kwiat – jest ozdobą ogrodów, świątyń, biur, mieszkań i innych pomieszczeń. Pełną paletę kolorów uzyskujemy dzięki nowym odmianom rosnącym w nasłonecznionych miejscach. Odpowiednio pielęgnowane dają uczucie harmonii i łączności ze światem! A jeśli zapragniemy uprawiać te wspaniałe kwiaty, uzbrojeni w wiedzę możemy bezpiecznie i dla relaksu przy nich pracować! Na pewno się uda i zapewni nam niewymowną przyjemność podziwiania tych pięknych kwiatów! 
Gladiolus może być uprawiany z powodzeniem na terenie całej Polski. Do efektownego kwitnienia potrzebuje intensywnego światła słonecznego i ciepła w okresie wiosenno-letnim. W związku z tym, zapewniając roślinom odpowiednie warunki można u nas uprawiać także odmiany mieczyków luksusowych, wydające duże, pięknie fryzowane, nasycone pięknymi barwami kwiaty. Wybierając odmiany wczesne, średnio-wczesne, średnie, średnio-późne i późne możemy znacząco wydłużyć okres kwitnienia!
Duże znaczenie dla jakości otrzymanych kwiatów ma sposób przechowywania cebulek. Bez względu na rozmiar wszystkie cebule przechowuje się w chłodnym pomieszczeniu.
Przechowywanie w temperaturze pokojowej opóźnia okres wschodów z powodu nadmiernego wysuszenia cebulek. Dlatego tak ważne jest, aby przechowywać je w temperaturze nie niższej niż 2 do 8ºC, maksymalnie 10ºC.
Cebulki w stanie spoczynku, przechowywane najlepiej w temperaturze 4 do 10ºC, przygotowujemy do sadzenia na przełomie marca i kwietnia.
W zależności od warunków pogodowych należy wybrać optymalny termin sadzenia mieczyków.
Na początku kwietnia, dokładnie sprawdzamy każdą cebulkę i wyrzucamy chore. W razie niewielkich uszkodzeń można wyciąć chore miejsca do zdrowej tkanki i posmarować rany środkiem dezynfekującym, np. spirytusem, węglem drzewnym, zaprawą nasienną, roztworem miedzianu.
Bardzo stare cebulki powinniśmy zastępować młodymi, wyhodowanymi z cebulek przybyszowych (dzieci). W przypadku mieczyków jest to główna metoda reprodukcji. Rośliny uprawiane z dzieci są bardziej odporne na choroby i lepiej przystosowane do nowych warunków. W rezultacie hodowli uzyskamy odmłodzony i zdrowy materiał nasadzeniowy. Najlepiej wybrać większe cebulki przybyszowe, wtedy można uzyskać kwitnące rośliny już w pierwszym roku. Z małych dzieci rośliny zakwitną zwykle w drugim roku. Należy pamiętać, że niektóre odmiany wytwarzają tylko małe cebulki przybyszowe o wysokiej jakości. Bardzo często mniejsze cebulki mają większą siłę kiełkowania tworząc lepszy system korzeniowy, a tym samym lepsze przyrosty.
Przygotowania do sadzenia
Teren do sadzenia mieczyków najlepiej przygotować jesienią – starannie usunąć chwasty, przekopać podłoże w miarę możliwości głęboko, opcja idealna – na dwie długości łopaty (około 30 – 40 cm), ponieważ rośliny korzenią są dość głęboko.
Jeżeli gleba jest kwaśna, może nawieźć wapna lub mąki dolomitowej. Na glebach gliniastych dodać torfu i piasku. W przypadku gleby piaszczystej dodać torfu lub próchnicy. Nie można stosować świeżej materii organicznej (np. obornika), gdyż może to prowadzić do rozprzestrzenienia się chorób grzybowych (Fusarium, botritis i inne), na które mieczyki są szczególnie narażone.
Jesienią można rozsiać nawóz fosforowy (50 g lub 100 g podwójnego superfosfatu na 1 m²) i potasowy (chlorek potasu, 30 – 40 g lub 40 – 50 g soli potasowej na 1 m²), natomiast kalimagnezję i siarczan potasu lepiej zastosować wiosną.
Na wiosnę przed kopaniem ziemi można wysiać nawóz azotowy (mocznik, 25 – 30 g lub 30 – 40 g saletry amonowej), potasowy (siarczan potasu 15 – 20 g lub 40 – 50 g popiołu drzewnego na 1 m² ) i fosforanowy (15 – 20 g lub 30 – 35 g podwójnego superfosfatu). Przekopać na głębokość o 10 cm mniejszą niż jesienią.
Najlepszym przedplonem mieczyków są uprawy takich roślin jak truskawki, czosnek, pomidory, a z kwiatów aksamitka rozpierzchła, dalie; czyli kultury, na których nie występują choroby mieczyków.
Mieczyków nie zaleca się uprawiać po marchwi i innych roślinach okopowych z powodu ryzyka wystąpienia szkodników. Nie powinno się planować sadzenia mieczyków w pobliżu roślin cebulowych i krzyżowych jak również w okresie kwitnienia roślin krzyżowych, gdyż może to przyciągać szkodniki – przylżeńce (wciornastki), mszyce i inne.
Obrane z łusek cebule (bulwy, bulwocebule, nazwa w zależności od regionu i kraju) układa się w pudełkach lub innych odpowiednich pojemnikach, oznaczając etykietami odmiany i klasy. W tym czasie prawie wszystkie cebulki wypuszczają pędy, niekiedy długości do 5 cm. Niektórzy ogrodnicy (producenci) nie ściągają z cebul łusek okrywających lub ściągają tylko częściowo.
Dla mieczyków szczególnie odmian wczesnych miłośnicy tych roślin wybierają miejsce sadzenia otwarte od strony południowej, a jeśli to możliwe także od wschodu i zachodu, aby słońce oświetlało je całą dobę. Od północy wskazana jest osłona od zimnych wiatrów w postaci budynku, szpaleru, płotu, itp.
Sadzenie
W polskich warunkach rozpoczynamy sadzenie kiedy gleba na głębokości 10 cm ogrzeje się do temperatury około 10ºC (w przypadku usunięcia łusek okrywowych). Natomiast jeżeli sadzimy cebulki z łuskami okrywowymi można to zrobić nawet w połowie marca. Warunki sadzenia mieczyków z roku na rok są inne, ale w żadnym przypadku nie jest wskazane, aby opóźniać sadzenie mieczyków. Średnio wypada to w połowie kwietnia do połowy maja.
Optymalna szerokość zagonu do sadzenia mieczyków to 1 – 1,2 m.
Głębokość sadzenia zależy od wielkości cebulek mieczyków i struktury gleby. Jeżeli gleba jest lekka, dobrze uprawiona, cebulki zwykle sadzi się na głębokość równą trzem wymiarom średnicy cebulek. Średnio, duże bulwy sadzimy na głębokość około 15 cm, a mniejsze do głębokości 10 cm. Od wielkości bulw zależy odstęp pomiędzy roślinami. Największą odległości 15 cm zastosuje się dla cebul dużych, a dla małych 7 – 8 cm; odległość między rzędami wynosi 25 – 30 cm. Jeśli gleba jest cięższa, gliniasta, to lepiej nieznacznie zmniejszyć głębokości sadzenia. Jeżeli w niektórych stronach Polski pomimo głębokiego sadzenia mieczyków pędy kwiatowe się pokładają to należy sadzić je jeszcze głębiej niż standardowo. Takie przypadki zdarzają się na glebach lekkich oraz w przypadku nie wycinania kwiatostanów. Bardzo duże kwiatostany pod wpływem własnego ciężaru mogą się pokładać, szczególnie po deszczu – wtedy należy wstawić paliki lub wiązać z sąsiednimi po 2 – 3 sztuki razem.
Małe cebulki przybyszowe można sadzić nieco wcześniej do dobrze przygotowanej gleby.
Należy zapobiegać wysuszeniu gleby, w przeciwnym razie cebulki mogą nie wyrosnąć. Głębokość około 5 cm jest odpowiednia dla zapewnienie wilgotności. Cebulki sadzi się do przygotowanych rowków dając na spód 1 – 2 cm warstwę piasku. Można też na dnie rowków dać warstwę mchu (najlepiej białego). Mech ma właściwości bakteriobójcze, jak również stanowi zaporę dla chorób grzybowych ponadto ma niezwykłe właściwości zatrzymywania wilgoci, którą w czasie suszy oddaje cebulkom. W takich warunkach uzyskuje się dobre przyrosty zapewniające piękne kwitnienie.
Bardzo dobre wyniki daje rozsypanie w międzyrzędzia 4 – 5 cm warstwy rozdrobnionego torfu (humusu), bez konieczności częstego spulchniania gleby. Poza tym torf zawiera składniki odżywcze i w porze deszczowej służy jako doskonały nawóz dla mieczyków!
Odpowiednie przygotowanie materiału roślinnego oraz gleby pozwala osiągnąć wspaniale rosnące i kwitnące rośliny oraz duże przyrosty cebulek zastępczych i cebulek przybyszowych (dzieci).
Wszystkim miłośnikom i amatorom mieczyków życzymy osiągnięcia wspaniałych plonów oraz pełnego zadowolenia. Oferujemy również w sprzedaży wysyłkowej (w niewielkich ilościach) cebulki nowych odmian mieczyków wyselekcjonowanych na różnych kontynentach, aklimatyzowanych w naszym kraju.
Cebule mieczyków przed sadzeniem należy zaprawić przeciwko szkodnikom i chorobom grzybowym. Na ten temat będziemy pisać w części II.
Cebulki mieczyków nie zmieniają koloru przez zapylenie. Więcej informacji na tan temat w artykule „Pytanie o zapylanie mieczyków”.
Opracowanie: Stanisław Smoleń <sąsiad> przy współpracy z Anitą Burmistrzak <Anitaa>
Korekta : Iwona Jakubowska <Iwonaceae>
Literatura:
B.Grabowska – „Mieczyki”