Archiwum dnia 26 grudnia 2009
Właściwe przygotowanie cebulek mieczyków do sadzenia zapobiega chorobom i szkodnikom. Wszystkie zabiegi przeprowadzane są w celu uzyskania materiału nasadzeniowego wysokiej jakości i przyspieszenia kwitnienia roślin.
Cebulki mieczyków
Około 20 – 25 dni przed sadzeniem przenosimy cebulki do pomieszczenia o temperaturze 20 – 25°C i niskiej wilgotności – tak, aby nie spowodować zwiększonego wzrostu korzeni. W tym czasie często się zdarza, że na cebulkach wczesnych i średniowczesnych odmian mieczyków wyrastają kiełki, zwłaszcza jeśli były przechowywane w wyższej temperaturze. W związku z tym należy uważać, aby nie uszkodzić kiełków. Oczyszczanie cebulek z łusek okrywowych powoduje wcześniejsze kiełkowanie o 5 – 6 dni. Chore i uszkodzone cebulki wyrzucamy. Jeżeli jednak dysponujemy niewielką ilością materiału do sadzenia, a dodatkowo niektóre z cebulek są tylko częściowo uszkodzone można około tydzień przed sadzeniem starannie wyciąć urazy, skaleczenia i zdezynfekować dwa razy roztworem miedzianu lub rozgniecionym węglem drzewnym – jednakże ten drugi sposób daje słabszy efekt i nie gwarantuje ochrony przed zakażeniem. Czas od zabiegu nie powinien być krótszy niż 7 dni przed wysadzeniem cebul w celu utworzenia grubej warstwy tkanki zabezpieczającej.
Przed układaniem cebulek do kiełkowania można je namoczyć w ciepłej wodzie (o temp. 15 – 20°C), taki zabieg przyspiesza ich lepszy rozwój oraz kwitnienie.
Początki korzeni mieczyków
Wybrany do sadzenia materiał układa się w jednej lub dwóch warstwach na czyste, suche podłoże. Niektórzy początkujący ogrodnicy próbują przyśpieszyć wyrastanie korzeni u cebulek mieczyków okrywając wilgotną szmatką. Zbyt silny wzrost korzeni może doprowadzić do uszkodzeń podczas sadzenia. W rezultacie cebulki będą tracić czas i energię na odrastanie nowych korzeni, co opóźni prawidłowy rozwój roślin oraz ich okres kwitnienia. Najlepiej byłoby, gdyby cebulki miały guzki (kolce) nie większe niż 1 – 3 mm.
Kiełkowanie mieczyków
Prawidłowe podkiełkowanie mieczyków na 20 – 25 dni przed sadzeniem powoduje wyrośnięcie pędów długości od 1 do 10 cm i guzków lub kolców korzeni 1 – 3 mm długości. Cebulki, które w tym okresie nie wytworzą żadnych kiełków lub zaczątków korzeni prawdopodobnie nie wykiełkują, więc lepiej z nich zrezygnować.
Przed sadzeniem przystępujemy do odkażania cebulek z zarodników grzybów oraz mikroskopijnych zalążków wciornastków (ang. Thrips). Cebulki mogą być traktowane chemikaliami lub środkami z roślin takich jak czosnek, grapefruit, pokrzywa i innych (w postaci wyciągów, wywarów, naparów, gnojówek itp).
W związku z wprowadzeniem przez UE ograniczeń w stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin możemy mieć trudności w ich zakupie.
Z substancji chemicznych używamy Kaptan zawiesinowy 50 WP 1,5% roztwór do moczenia przez 15 minut, Topsin M 500 SC 0,4 – 0,6 % na fuzariozy, szarą pleśń.
Zalecane stężenie to 0,4 – 0,6 % (40-60 ml środka w 10 litrach wody). Cebule zaprawiać 15 minut poprzez moczenie w roztworze środka lub w mieszaninie tych środków, albo też w 0,3 % roztworze nadmanganianu potasu (moczenie przez 1 – 2 godziny).
Jeżeli przed przechowywaniem cebul nie zlikwidowano wciornastka mieczykowca to zanim zaprawimy mieczyki przeciw chorobom grzybowym należy je namoczyć w roztworze ACTELLIC 500 EC – 0,1 % przez 1 godzinę. Podobnie należy postąpić z cebulami nowo-zakupionymi (chyba, że jest gwarancja producenta).
W przypadku przechowywania bulw uszkodzonych przez wciornastki (przylżeńce), bardzo dobry efekt uzyskuje się przez stosowanie wyciągu z czosnku – sok tłoczony z 100 g czosnku na 1 litr wody. W tym roztworze trzymamy cebulki przez 2-3 godziny. Po tym zabiegu cebulki z powodzeniem wytworzą pędy i korzenie, ale kwitnienie mieczyków będzie opóźnione o około 7 – 10 dni.
Można użyć stymulatorów wzrostu, które przyczyniają się do szybszego kwitnienia i większego przyrostu masy cebul.
Dobry wynik zapewnia moczenie cebulek w roztworze siarczanu miedzi (5 g na 1 litr ciepłej wody) z nadmanganianem potasu (1 g na 1 litr wody).
Oczyszczone cebulki należy moczyć w roztworze do 9 godzin.
Cebulki przybyszowe (dzieci) powinno się przygotować do sadzenia z wyprzedzeniem.
Dla ochrony przed niekorzystnymi warunkami podczas długiego okresu przechowywania cebulki przybyszowe mieczyków posiadają silne powłoki (jedną, a czasami nawet dwie). Nierzadko powłoka jest tak silna, że trudno ją przebić zarówno kiełkom jak i korzeniom.
Dzieci mieczyków powinny być zdecydowanie czyste. Nie wszyscy początkujący ogrodnicy (florokulturyści) wiedzą, że ich zanieczyszczenie powoduje znaczne obniżenie poziomu kiełkowania i z posadzonych tylko kilkadziesiąt procent wyrasta.
Dzieci przygotowujemy około 10 – 15 dni przed sadzeniem. Naciskamy trudno pękającą powłokę i zdejmujemy ją starając się nie uszkodzić cebulek.
Zazwyczaj do rozmnożenia wybieramy cebulki o średnicy od 6 do 8 mm. Należy jednak pamiętać, że niektóre odmiany wytwarzają tylko małe cebulki o średnicy 3 – 5 mm.
Przy hodowli takich odmian musimy używać małych cebulek.
Do sadzenia wybieramy te, u których powstało kilka guzków korzeniowych, nawet jeśli są one nieco mniejsze. Należy pamiętać, że dzieci o średnicy 5 mm z trzema guzkami rosną potężniejsze niż te większe z jednym tylko korzonkiem.Oczyszczone dzieci przechowuje się w pudełkach, skrzynkach lub innych odpowiednich pojemnikach wraz z etykietami wskazującymi poszczególne odmiany.
Pojemniki takie wymagają rozproszonego światła.
W przypadku bardzo dużej ilości materiału, (nie ściągając powłoki okrywowej), należy wszystkie cebulki moczyć w ciepłym 0,05% roztworze nadmanganianu potasu przez 12 godzin. W Rosji stosuje się 1% roztwór sody oczyszczonej przez 24 – 48 godzin. Dzięki temu zabiegowi pęczniejące powłoki stają się miękkie i cebulki łatwiej kiełkują.
Roztwór nadmanganianu potasu działa również jako środek pobudzający wzrost.
Małe cebulki (siewki) oczyszczone moczymy w tym samym roztworze lub w mieszaninie roztworu siarczanu miedzi (5 g na 1 litr ciepłej wody) z nadmanganianem potasu (1 g na 1 litr) i moczymy przez 9 godzin.Tak przygotowany materiał do sadzenia uzyskuje doskonałe wyniki w uprawie mieczyków.
O zastosowaniu środków roślinnych do ochrony mieczyków i innych można zapoznać się na stronach WWW
Jolanty Kuczawskiej – Rybackiej http://www.garden-life.com.pl/category/kategorie-zawarto%C5%9Bci/zio%C5%82
Opracował: Stanisław Smoleń <sąsiad>
Korekta Iwona Jakubowska <iwonaceae>
Literatura:
B. Grabowska „Mieczyki”.
Program Ochrony Roślin Ozdobnych. Wyd. „Hasło Ogrodnicze”
Ochrona Ozdobnych Roślin Cebulkowych. Wyd. PLANTPRESS.
„Mir Gladiolusów” Tamara Lazarewicz ,SUBSCRIBE ru.
Przygotowanie i sadzenie mieczyków. Część I
Gladiolus – Mieczyk, pełen wdzięku, duży i dekoracyjny kwiat – jest ozdobą ogrodów, świątyń, biur, mieszkań i innych pomieszczeń. Pełną paletę kolorów uzyskujemy dzięki nowym odmianom rosnącym w nasłonecznionych miejscach. Odpowiednio pielęgnowane dają uczucie harmonii i łączności ze światem! A jeśli zapragniemy uprawiać te wspaniałe kwiaty, uzbrojeni w wiedzę możemy bezpiecznie i dla relaksu przy nich pracować! Na pewno się uda i zapewni nam niewymowną przyjemność podziwiania tych pięknych kwiatów! 
Gladiolus może być uprawiany z powodzeniem na terenie całej Polski. Do efektownego kwitnienia potrzebuje intensywnego światła słonecznego i ciepła w okresie wiosenno-letnim. W związku z tym, zapewniając roślinom odpowiednie warunki można u nas uprawiać także odmiany mieczyków luksusowych, wydające duże, pięknie fryzowane, nasycone pięknymi barwami kwiaty. Wybierając odmiany wczesne, średnio-wczesne, średnie, średnio-późne i późne możemy znacząco wydłużyć okres kwitnienia!
Duże znaczenie dla jakości otrzymanych kwiatów ma sposób przechowywania cebulek. Bez względu na rozmiar wszystkie cebule przechowuje się w chłodnym pomieszczeniu.
Przechowywanie w temperaturze pokojowej opóźnia okres wschodów z powodu nadmiernego wysuszenia cebulek. Dlatego tak ważne jest, aby przechowywać je w temperaturze nie niższej niż 2 do 8ºC, maksymalnie 10ºC.
Cebulki w stanie spoczynku, przechowywane najlepiej w temperaturze 4 do 10ºC, przygotowujemy do sadzenia na przełomie marca i kwietnia.
W zależności od warunków pogodowych należy wybrać optymalny termin sadzenia mieczyków.
Na początku kwietnia, dokładnie sprawdzamy każdą cebulkę i wyrzucamy chore. W razie niewielkich uszkodzeń można wyciąć chore miejsca do zdrowej tkanki i posmarować rany środkiem dezynfekującym, np. spirytusem, węglem drzewnym, zaprawą nasienną, roztworem miedzianu.
Bardzo stare cebulki powinniśmy zastępować młodymi, wyhodowanymi z cebulek przybyszowych (dzieci). W przypadku mieczyków jest to główna metoda reprodukcji. Rośliny uprawiane z dzieci są bardziej odporne na choroby i lepiej przystosowane do nowych warunków. W rezultacie hodowli uzyskamy odmłodzony i zdrowy materiał nasadzeniowy. Najlepiej wybrać większe cebulki przybyszowe, wtedy można uzyskać kwitnące rośliny już w pierwszym roku. Z małych dzieci rośliny zakwitną zwykle w drugim roku. Należy pamiętać, że niektóre odmiany wytwarzają tylko małe cebulki przybyszowe o wysokiej jakości. Bardzo często mniejsze cebulki mają większą siłę kiełkowania tworząc lepszy system korzeniowy, a tym samym lepsze przyrosty.
Przygotowania do sadzenia
Teren do sadzenia mieczyków najlepiej przygotować jesienią – starannie usunąć chwasty, przekopać podłoże w miarę możliwości głęboko, opcja idealna – na dwie długości łopaty (około 30 – 40 cm), ponieważ rośliny korzenią są dość głęboko.
Jeżeli gleba jest kwaśna, może nawieźć wapna lub mąki dolomitowej. Na glebach gliniastych dodać torfu i piasku. W przypadku gleby piaszczystej dodać torfu lub próchnicy. Nie można stosować świeżej materii organicznej (np. obornika), gdyż może to prowadzić do rozprzestrzenienia się chorób grzybowych (Fusarium, botritis i inne), na które mieczyki są szczególnie narażone.
Jesienią można rozsiać nawóz fosforowy (50 g lub 100 g podwójnego superfosfatu na 1 m²) i potasowy (chlorek potasu, 30 – 40 g lub 40 – 50 g soli potasowej na 1 m²), natomiast kalimagnezję i siarczan potasu lepiej zastosować wiosną.
Na wiosnę przed kopaniem ziemi można wysiać nawóz azotowy (mocznik, 25 – 30 g lub 30 – 40 g saletry amonowej), potasowy (siarczan potasu 15 – 20 g lub 40 – 50 g popiołu drzewnego na 1 m² ) i fosforanowy (15 – 20 g lub 30 – 35 g podwójnego superfosfatu). Przekopać na głębokość o 10 cm mniejszą niż jesienią.
Najlepszym przedplonem mieczyków są uprawy takich roślin jak truskawki, czosnek, pomidory, a z kwiatów aksamitka rozpierzchła, dalie; czyli kultury, na których nie występują choroby mieczyków.
Mieczyków nie zaleca się uprawiać po marchwi i innych roślinach okopowych z powodu ryzyka wystąpienia szkodników. Nie powinno się planować sadzenia mieczyków w pobliżu roślin cebulowych i krzyżowych jak również w okresie kwitnienia roślin krzyżowych, gdyż może to przyciągać szkodniki – przylżeńce (wciornastki), mszyce i inne.
Obrane z łusek cebule (bulwy, bulwocebule, nazwa w zależności od regionu i kraju) układa się w pudełkach lub innych odpowiednich pojemnikach, oznaczając etykietami odmiany i klasy. W tym czasie prawie wszystkie cebulki wypuszczają pędy, niekiedy długości do 5 cm. Niektórzy ogrodnicy (producenci) nie ściągają z cebul łusek okrywających lub ściągają tylko częściowo.
Dla mieczyków szczególnie odmian wczesnych miłośnicy tych roślin wybierają miejsce sadzenia otwarte od strony południowej, a jeśli to możliwe także od wschodu i zachodu, aby słońce oświetlało je całą dobę. Od północy wskazana jest osłona od zimnych wiatrów w postaci budynku, szpaleru, płotu, itp.
Sadzenie
W polskich warunkach rozpoczynamy sadzenie kiedy gleba na głębokości 10 cm ogrzeje się do temperatury około 10ºC (w przypadku usunięcia łusek okrywowych). Natomiast jeżeli sadzimy cebulki z łuskami okrywowymi można to zrobić nawet w połowie marca. Warunki sadzenia mieczyków z roku na rok są inne, ale w żadnym przypadku nie jest wskazane, aby opóźniać sadzenie mieczyków. Średnio wypada to w połowie kwietnia do połowy maja.
Optymalna szerokość zagonu do sadzenia mieczyków to 1 – 1,2 m.
Głębokość sadzenia zależy od wielkości cebulek mieczyków i struktury gleby. Jeżeli gleba jest lekka, dobrze uprawiona, cebulki zwykle sadzi się na głębokość równą trzem wymiarom średnicy cebulek. Średnio, duże bulwy sadzimy na głębokość około 15 cm, a mniejsze do głębokości 10 cm. Od wielkości bulw zależy odstęp pomiędzy roślinami. Największą odległości 15 cm zastosuje się dla cebul dużych, a dla małych 7 – 8 cm; odległość między rzędami wynosi 25 – 30 cm. Jeśli gleba jest cięższa, gliniasta, to lepiej nieznacznie zmniejszyć głębokości sadzenia. Jeżeli w niektórych stronach Polski pomimo głębokiego sadzenia mieczyków pędy kwiatowe się pokładają to należy sadzić je jeszcze głębiej niż standardowo. Takie przypadki zdarzają się na glebach lekkich oraz w przypadku nie wycinania kwiatostanów. Bardzo duże kwiatostany pod wpływem własnego ciężaru mogą się pokładać, szczególnie po deszczu – wtedy należy wstawić paliki lub wiązać z sąsiednimi po 2 – 3 sztuki razem.
Małe cebulki przybyszowe można sadzić nieco wcześniej do dobrze przygotowanej gleby.
Należy zapobiegać wysuszeniu gleby, w przeciwnym razie cebulki mogą nie wyrosnąć. Głębokość około 5 cm jest odpowiednia dla zapewnienie wilgotności. Cebulki sadzi się do przygotowanych rowków dając na spód 1 – 2 cm warstwę piasku. Można też na dnie rowków dać warstwę mchu (najlepiej białego). Mech ma właściwości bakteriobójcze, jak również stanowi zaporę dla chorób grzybowych ponadto ma niezwykłe właściwości zatrzymywania wilgoci, którą w czasie suszy oddaje cebulkom. W takich warunkach uzyskuje się dobre przyrosty zapewniające piękne kwitnienie.
Bardzo dobre wyniki daje rozsypanie w międzyrzędzia 4 – 5 cm warstwy rozdrobnionego torfu (humusu), bez konieczności częstego spulchniania gleby. Poza tym torf zawiera składniki odżywcze i w porze deszczowej służy jako doskonały nawóz dla mieczyków!
Odpowiednie przygotowanie materiału roślinnego oraz gleby pozwala osiągnąć wspaniale rosnące i kwitnące rośliny oraz duże przyrosty cebulek zastępczych i cebulek przybyszowych (dzieci).
Wszystkim miłośnikom i amatorom mieczyków życzymy osiągnięcia wspaniałych plonów oraz pełnego zadowolenia. Oferujemy również w sprzedaży wysyłkowej (w niewielkich ilościach) cebulki nowych odmian mieczyków wyselekcjonowanych na różnych kontynentach, aklimatyzowanych w naszym kraju.
Cebule mieczyków przed sadzeniem należy zaprawić przeciwko szkodnikom i chorobom grzybowym. Na ten temat będziemy pisać w części II.
Cebulki mieczyków nie zmieniają koloru przez zapylenie. Więcej informacji na tan temat w artykule „Pytanie o zapylanie mieczyków”.
Opracowanie: Stanisław Smoleń <sąsiad> przy współpracy z Anitą Burmistrzak <Anitaa>
Korekta : Iwona Jakubowska <Iwonaceae>
Literatura:
B.Grabowska – „Mieczyki”